Ποια είναι η ουσία της Γαλλικής Επανάστασης; Και μη μου πείτε “ελευθερία, ισότης, αδελφότης” γιατί θα κατεβάσουμε πολύ το επίπεδο της συζήτησης. Η ουσία της Γαλλικής Επανάστασης είναι ο Ορθός Λόγος. Η Γαλλική (όπως σαφέστατα και η Αμερικανική) Επανάσταση είναι μια ξεκάθαρα ορθολογική επανάσταση – και εξ αυτού του λόγου όλως φιλελεύθερη και όλως … μαρξιστική.
Καλά διαβάσατε. Ο ορθός λόγος και ο διαφωτισμός έκαναν δύο παιδιά: τον φιλελευθερισμό και τον μαρξισμό (καλύτερα τον ιστορικό υλισμό – κείνο κει το “επιστημονικός σοσιαλισμός” δεν μπορώ ούτε να το ακούω). Τον φιλελευθερισμό τον ξεγέννησε ο Άνταμ Σμιθ στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα (κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είχαν προσφέρει τις ανεκτίμητες υπηρεσίες τους μεταξύ άλλων ο Χομπς, ο Λοκ και ο Σπινόζα ενώ μετά τη γέννα παιδιατρικές φροντίδες παρείχαν οι Μιλ, Μοντεσκιέ, Μάντισον, κλπ.).
Ο μαρξισμός πάλι γεννήθηκε λιγάκι αργότερα (μέσα με τέλη του 19ου αιώνα) με τη βοήθεια του Καρλ Μαρξ και του Φρήντριχ Ένγκελς (εδώ “συνεργάτες” ήταν ο Όουεν, ο Φουριέ, ο Προυντόν και ο Σεν Σιμόν). Ενδεικτικό της αδελφικής σύνδεσης των δύο παιδιών είναι το εξής: στην ουσία τους και τα δύο είναι αριστοτέλεια και άρα εντελώς κριτικά απέναντι στον ιδεαλισμό (και άρα τον πλατωνισμό).
Βέβαια οι καιροί ήταν δύσκολοι και βιος δεν υπήρχε πολύ κι έτσι το πρωτότοκο τέκνο (ο φιλελευθερισμός) πήρε τις τύχες του κόσμου στα χέρια του ενώ το στερνοπαίδι (ο μαρξισμός) έμεινε αρχικά στο περιθώριο. Εδώ που τα λέμε, ήταν και λογικό: ο φιλελευθερισμός γεννήθηκε μαζί με την καπιταλιστική ανάπτυξη (την οποία ανατροφοδότησε σε μια διαλεκτική σχέση πολύ πολύ στρωτή και καλοστερεωμένη). Ενώ ο μαρξισμός δεν θα μπορούσε να υπάρχει χωρίς την ύπαρξη της καπιταλιστικής ανάπτυξης.
Για να το πούμε αλλιώς, ο φιλελευθερισμός είναι συνδημιουργός της καπιταλιστικής ανάπτυξης (μαζί με άλλους παράγοντες) ενώ η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι συνδημιουργός του μαρξισμού (μαζί με ακόμη περισσότερους παράγοντες). Εκεί που κάνει τη ρελάνς ο μαρξισμός είναι ότι αγκαλιάζει τη διαλεκτική, τη μέθοδο που αγάπαγε ο Χέγκελ και που πάει τη λογική του Αριστοτέλη δυο μίλια πιο μπροστά.
Η Γαλλική Επανάσταση, λοιπόν, μαζί με την Αμερικάνικη (που γιορτάσαμε πριν από 10 μέρες – οι φιλελεύθεροι επαναστατούν τα καλοκαίρια πράγμα που φαίνεται πολύ πιο πρακτικό από το να ξεσηκωθείς μες το καταχείμωνο ή μες τις βροχές του Οκτώβρη καλή ώρα), αυτές είναι οι δυό επαναστάσεις που φέρνουν στην πολιτική εξουσία το φιλελευθερισμό. Βέβαια στη Γαλλία δεν τον φέρνουν για πολύ: κάτι οι Ροβεσπιέροι, κάτι οι Τρομοκρατίες, κάτι ο Ναπολέων, πέταξε το πουλί. Στην Αμερική όμως πιάνει ρίζες βαθιές και δεν κουνιέται με τίποτα. Βλέπεις, παιδιά των Άγγλων οι πιονέροι άποικοι (εννούμε πολιτικά και πολιτιστικά παιδιά). Και οι Άγγλοι οτιδήποτε κι αν κάνουν, καλό ή κακό, το κάνουν πάντα πολύ μα πάρα πολύ σοβαρά. Πλέον πρόσφατο παράδειγμα ο θατσερισμός.Αλλά κι ο μαρξισμός προσπαθεί να πάρει την εξουσία: πάλι στη Γαλλία (και τι δεν χρωστάμε ως ανθρωπότητα σ΄αυτό τον μεγάλο λαό) με την Κομμούνα του 1871. Βέβαια, έχει μεσολαβήσει κι ο Μπακούνιν, οπότε πάει κατά διαόλου το πράγμα. “Δεν ήταν κι η ώρα του”, θα σας πουν οι κομματικοί μαρξιστές. Αυτά με το timing είναι ξέρετε πολύ επικίνδυνα. Κι άλλοι νόμιζαν ότι ήξεραν πότε είχαν ραντεβού με την ιστορία κι αυτή τους έστησε. Τέλος πάντων.
Η σημαντικότερη απόπειρα γίνεται το 1917 στη Ρωσία. Απέτυχε κι αυτή. Απέτυχε και το αδελφάκι της στην Κίνα του Μάο. Απέτυχαν και τα παιδιά τους και ανίψια τους σε Κούβα, Ανατολική Ευρώπη, κλπ. Για διάφορους σοσιαλφασισμούς και σοσιαλεθνικισμούς του Τρίτου Κόσμου δεν συζητάμε. Σημειώστε ότι οι εθνικοσοσιαλισμοί του Πρώτου Κόσμου τον 20ο αιώνα είναι τερατογενέσεις από το σμίξιμο λαϊκισμού, πατριωτισμού, καπιταλισμού και ουδεμία σχέση έχουν με τον Μαρξ. Γι’ αυτό και δίωξαν απηνώς τους μαρξιστές (μαζί με τους Εβραίους, τους ομοφυλόφιλους, τους Ρομά και πολλούς άλλους). Βέβαια όλους τους παραπάνω δίωξαν και τα κράτη του “υπαρκτού” (ναι, και τους μαρξιστές δίωξαν) αλλά αυτή είναι άλλης τάξης συζήτηση.
Πάντως, αν εφαρμόστηκε ποτέ ο μαρξισμός στη γη, εφαρμόστηκε για κανά δυο μήνες στο Παρίσι το 1871. Ούτε καν στη Ρωσία τα πρώτα χρόνια. Γιατί από το Λένιν ξεκινάει ο απαγαλακτισμός του μαρξισμού από τον μπαμπά – ορθό λόγο που ακόμα ταλαιπωρεί την αριστερά κι εμάς μαζί της. Θα μου πείτε ο φιλελευθερισμός, πότε εφαρμόστηκε; Εφαρμόζεται ακόμα αλλά όχι όπως τον φαντάστηκαν οι καημένοι οι φιλελεύθεροι.
Πάντως, αν πιστεύετε ότι ο κόσμος είναι άδικος τα παράπονά σας θα πρέπει μάλλον να τα κάνετε στον Άνταμ Σμιθ κι όχι στον Μαρξ. Ο φιλελευθερισμός – μας είπαν – νίκησε. Με το Ρήγκαν, τη Θάτσερ και τη σχολή του Σικάγο ήρθε το τέλος της ιστορίας. Έτσι μας είπαν. Κι εμείς είπαμε: έτσι είναι αν έτσι νομίζετε. Αλλά αν είναι έτσι, αν δηλαδή όντως επικράτησε ο φιλελευθερισμός, τότε για οτιδήποτε δεν σας αρέσει στον κόσμο ξέρετε ποιον να κατηγορήσετε. Αν πάλι μας κορόιδεψαν, κι αυτό που έχουμε ζήσει δεν είναι φιλελευθερισμός, τότε ας ξεκαβαλήσουν λίγο το καλάμι τους μερικοί-μερικοί κι ας μη μιλούν για νίκες και για ιστορικά φινάλε.
Για να μην κοροϊδευόμαστε: οι αστοί (έτσι λέγονται οι κατ’ εξοχήν φορείς του φιλελευθερισμού στην οικονομία – γιατί στην κοινωνία είναι πολύ πιο συντηρητικοί), οι αστοί λοιπόν είναι πολύ σοβαροί άνθρωποι και έπαιξαν πολύ σοβαρό ρόλο στην ιστορία. Αρκεί να δείτε την Ελλάδα, μια χώρα που δεν είχε ποτέ σοβαρούς αστούς και συνακόλουθα δεν είχε και σοβαρούς εργάτες. Αντί για φιλελευθερισμό και μαρξισμό εδώ είχαμε μια δεξιά με πατριδοκάπηλο χωροφυλακίστικο (και ως εκ τούτου ηλίθιο) μυαλό και μια αριστερά ανορθολογική, εξίσου πατριωτική και μονίμως κρατικίστικη. Αποτέλεσμα: πάει περίπατο το κοσμικό κράτος, πάει περίπατο η αστική δημοκρατία, πάει περίπατο η ανάπτυξη.
Έχω ξαναμιλήσει για τον κρατισμό και τα κακά του. Εμ δεν θα ήταν τόσο κακός ο κρατισμός αν ήταν σοβαρό το κράτος. Βέβαια καλός δεν θα ήταν γιατί είναι εξ ορισμού ανελεύθερος. Γι’ αυτό και ο μαρξισμός (και το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, η αναρχία – που δεν λέγεται “αναρχισμός” γιατί δεν είναι σύστημα αφού ο καθένας λέει ό,τι γουστάρει) θέλει πολύ και διακαώς να καταργήσει το κράτος. Όταν λοιπόν ακούτε κανέναν να σας λέει ότι όλα πρέπει να είναι κρατικά, να ξέρετε ότι δεν είναι μαρξιστής. Μάλλον είναι ηλίθιος.
Σήμερα, λοιπόν, είναι η ώρα να θυμηθούμε ότι ο μαρξισμός με τον φιλελευθερισμό είναι συγγενείς. Και βέβαια αδέλφια δεν μπορούν να είναι πια (μεσολάβησε πολύς χρόνος, πολύ αίμα και πολλές στρεβλώσεις), είναι όμως πρωτοξάδελφοι. Και εμπνέονται από το ίδιο ιδανικό: πώς να ζουν όσο περισσότεροι γίνεται όσο καλύτερα γίνεται. Επειδή σήμερα στην Ελλάδα ζουν όλο και περισσότεροι όλο και χειρότερα, κάτι κάνουμε λάθος. Το πρώτο βήμα για να διορθώσουμε το λάθος είναι να διαβάσουμε. Πολύ. Για να μάθουμε να σκεφτόμαστε. Το δεύτερο είναι να δούμε το λάθος και το τρίτο να βρούμε τρόπο να το διορθώσουμε.
Δυο τελευταίες παρατηρήσεις: Πρώτον, όπως ο Χριστός δεν φταίει για τις Σταυροφορίες και την Ιερά Εξέταση (φταίνε οι εκκλησίες και ο Μεσαίωνας τους κυρίως), έτσι και ο φιλελευθερισμός δεν φταίει για την βαρβαρότητα και την εξαθλίωση που ζούμε (φταίει ο καπιταλισμός κυρίως που έχει κρίσεις) και βέβαια ο Μαρξ δεν φταίει για τα σταλινικά και λοιπά κολαστήρια-κράτη (φταίει το timing και φταίνε και τα τότε κομμουνιστικά κόμματα κυρίως). Δεύτερον, μην αδικείτε ούτε το φιλελευθερισμό ούτε το μαρξισμό. Η ΕΕ και το ΔΝΤ δεν είναι φιλελεύθερης ιδεολογίας θεσμοί ούτε βέβαια οι κυβερνήσεις Βενεζουέλας, Αργεντινής και Ισημερινού έχουν μαρξιστική παιδεία και στοχοθεσία.
Απ’ την άλλη, μη συγχέετε άκριτα το φιλελευθερισμό με τη δεξιά και το μαρξισμό με την αριστερά (όπως τις εννοούμε στην πολιτική). Η ΝΔ και το ΛΑΟΣ δεν είναι φιλελεύθερα κόμματα επειδή είναι δεξιά όπως το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ δεν είναι μαρξιστικής ιδεολογίας κόμματα επειδή είναι αριστερά. Για να μην μπερδεύεστε και χάσετε τ’ αυγά και τα πασχάλια, ο μαρξισμός στην Ελλάδα ζει και αναπνέει κυρίως στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά, όπως ακριβώς ο φιλελευθερισμός ζει και υπάρχει βασικά εκτός των κεντροδεξιών και δεξιών κομμάτων ή στις παρυφές τους.
Η πράσινη λαίλαπα που ονομάζεται ΠΑΣΟΚ εκφεύγει του πεδίου παρατήρησης της πολιτειολογίας ως φαινόμενο κατ’ εξοχήν συνδεδεμένο με την άκρατη πολιτικολογία και είναι κατά το πλείστον ένα ιδιάζων μόρφωμα που συνδυάζει λαϊκισμό, διαπλοκή, δηλιγιαννισμό, ραγιαδισμό και ανορθολογισμό (να μάθετε κι εσείς να μιλάτε με -ισμούς για να σας παίζουν οι μεγάλοι). Αυτά τα ολίγα εντελώς συνειρμικά.
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΩΤΟΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ maga.gr ΤΗΝ 14/07/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου